Στόχος & Φυσιογνωμία του Τμήματος

Στόχος του Τμήματος Μαθηματικών είναι να δώσει στους προπτυχιακούς φοιτητές του στέρεες μαθηματικές βάσεις με δυνατότητα εξειδίκευσης σε τομείς της επιλογής τους, ούτως ώστε να μπορούν να απασχοληθούν σε ποικίλους επαγγελματικούς κλάδους, όπου απαιτείται προσωπικό με αυξημένη ικανότητα ποσοτικής αντίληψης και λογικής ανάλυσης ή και να ακολουθήσουν μεταπτυχιακές σπουδές στα Μαθηματικά και τις Εφαρμογές τους. Παράλληλα, μέσω του καθιερωμένου θεσμού της Πρακτικής Ασκησης, το Τμήμα ενθαρρύνει τους φοιτητές του να απασχοληθούν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους σε υπηρεσίες, όπως η Στατιστική και η Μετεωρολογική, σε οργανισμούς, όπως οι Τράπεζες, και σε τομείς επιστημονικού-τεχνολογικού ενδιαφέροντος, όπως είναι τα Υπολογιστικά Μαθηματικά, η Επιχειρησιακή Έρευνα, η Πληροφορική, η μαθηματική μοντελοποίηση φυσικών φαινομένων κ.ά.

Από το  καλοκαίρι του 2002 λειτουργεί το Θερινό Σχολείο Μαθηματικών που δίνει τη δυνατότητα σε φοιτητές Θετικών Επιστημών, κυρίως προπτυχιακούς, οι οποίοι έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα Μαθηματικά, να παρακολουθήσουν σειρές ομιλιών επί συγχρόνων θεμάτων της Μαθηματικής Επιστήμης.

Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος έχει ήδη καθιερωθεί ως ένα δυναμικό πρόγραμμα που αποσκοπεί στην καλλιέργεια των δεξιοτήτων όσων συμμετέχουν σε αυτό στα Θεωρητικά ή στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά, εισάγοντάς τους βαθμηδόν στον κόσμο της μαθηματικής έρευνας.

Οι περισσότεροι διδάκτορες του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Κρήτης ακολούθησαν ακαδημαϊκή σταδιοδρομία. Κάτοχοι διδακτορικών διατριβών εκπονηθεισών στο Τμήμα Μαθηματικών εργάζονται σήμερα σε Πανεπιστήμια ή Ερευνητικά Κέντρα της Ελλάδος και του εξωτερικού, έχοντας περάσει από διεθνώς σημαντικά ακαδημαϊκά κέντρα, όπως είναι τα Institute of Advanced Study (Princeton) και Max Planck Institute (Bonn). Εξάλλου, μεγάλος αριθμός φοιτητών, οι οποίοι ξεκίνησαν τις μεταπτυχιακές σπουδές τους στο Τμήμα Μαθηματικών και συνέχισαν στο εξωτερικό, έχουν σήμερα αντίστοιχη σταδιοδρομία.

Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές έρχονται συχνότατα σε επαφή με διακεκριμένους διδασκάλους και ερευνητές από όλους τους κλάδους των Μαθηματικών, οι οποίοι, κάθε χρόνο, επισκέπτονται το Τμήμα για διάστημα μέχρι και ενός εξαμήνου, διδάσκουν στα πλαίσια ερευνητικών σεμιναρίων ή μεταπτυχιακών μαθημάτων ενταγμένων στο Πρόγραμμα του Τμήματος και, βέβαια, συνεργάζονται ερευνητικά με τους διδάσκοντες του Τμήματος.

Η συχνή παρουσία στο Ηράκλειο διακεκριμένων μαθηματικών από το εξωτερικό αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Αξίζει να σημειωθεί ότι μία από τις καλυπτόμενες κατ' έτος θέσεις ξένων διακεκριμένων επισκεπτών υποστηρίζεται οικονομικά από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (Ι.Τ.Ε.) και φέρει το όνομα του αείμνηστου Καθηγητή Στυλιανού Πηχωρίδη, ο οποίος υπήρξε ένας εκ των πρωτεργατών του Μεταπτυχιακού Προγράμματος του Τμήματος.

Παράλληλα, υπάρχει συνεχής κινητικότητα των διδασκόντων του Τμήματος σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού, όπου καλούνται για διαλέξεις, μαθήματα ή ερευνητικές συνεργασίες. Η δραστηριότητα αυτή συμπληρώνεται με την ενεργό συμμετοχή τους στην οργάνωση και στην επιστημονική εποπτεία μεγάλου αριθμού διεθνών Συνεδρίων, καθώς και με τη συμμετοχή τους σε διεθνείς Επιστημονικές Επιτροπές.

Η ερευνητική και εκπαιδευτική διαδικασία στο Τμήμα υποστηρίζεται από μεγάλο αριθμό ερευνητικών συνεδρίων. Μεταξύ αυτών, σημαντική θέση έχουν τα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωσυνέδρια (Euroconferences), τα οποία καθιερώθηκαν το 1994, και διεξάγονται στο «Ακαδημαϊκό Χωριό Ανωγείων», ένα πρότυπο κέντρο ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων. Το Κέντρο αυτό υποστηρίζεται από μέλη ΔΕΠ (Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού) του Τμήματος και διαθέτει ξενώνα επισκεπτών και συνεδριακό εξοπλισμό στον θαυμάσιο ορεινό χώρο του Ψηλορείτη, στην κωμόπολη Ανώγεια. Τα Ευρωσυνέδρια διεξάγονται σε συνεργασία με Διεθνή Επιτροπή, αποτελούμενη από κορυφαίους μαθηματικούς. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι οργανωτές των επί μέρους συνεδρίων είναι ιδιαίτερα αξιόλογοι επιστήμονες, τρεις από τους οποίους είναι κάτοχοι του Fields Medal, αντίστοιχου για τα Μαθηματικά με το Βραβείο Nobel.

Οι διδάσκοντες του Τμήματος συμμετέχουν σε πολλά ερευνητικά προγράμματα χρηματοδοτούμενα από Ευρωπαϊκούς και Εθνικούς φορείς και υποστηριζόμενα είτε από το Πανεπιστήμιο Κρήτης είτε από το Ινστιτούτο Υπολογιστικών Μαθηματικών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). Το ΙΤΕ συνεργάζεται στενά με το Τμήμα Μαθηματικών, ενισχύοντας τόσο τον προπτυχιακό όσο και τον μεταπτυχιακό κύκλο σπουδών του. Είναι χαρακτηριστικό ότι τόσο προπτυχιακοί όσο και μεταπτυχιακοί φοιτητές του Τμήματος συμμετέχουν σε ερευνητικά προγράμματα του ΙΤΕ, πραγματοποιώντας μέρος ή και το σύνολο της πτυχιακής ή μεταπτυχιακής τους εργασίας. Μάλιστα το Τμήμα μας, πιθανώς να είναι το μόνο Τμήμα Μαθηματικών στην Ελλάδα που μπορεί να προσφέρει στους προπτυχιακούς του φοιτητές την άμεση ενασχόληση με ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα και τη δυνατότητα παραγωγής ουσιαστικού επικουρικού έργου σε επιστημονικές δημοσιεύσεις υψηλής ποιότητας.

Το Τμήμα Μαθηματικών, επιθυμώντας να προσεγγίσει όλους όσοι έχουν ενδιαφέρον για τα Μαθηματικά και να εκλαϊκεύσει σημαντικές μαθηματικές ιδέες, οργανώνει κατά καιρούς διαλέξεις στην πόλη του Ηρακλείου, ανοικτές στο ευρύ κοινό. Συχνή είναι, επίσης, η αρθρογραφία μελών του Τμήματος σε μαθηματικά περιοδικά εκπαιδευτικού, ιστορικού ή φιλοσοφικού προσανατολισμού.

Ιστορική Αναδρομή

Το Τμήμα Μαθηματικών είναι το αρχαιότερο Τμήμα της Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Δέχθηκε για πρώτη φορά φοιτητές το ακαδημαϊκό έτος 1977-1978 και μαζί με το Τμήμα Φιλολογίας υπήρξαν τα πρώτα Τμήματα που λειτούργησαν στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.

Ήδη από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του στελεχώθηκε με εξαιρετικούς επιστήμονες, οι οποίοι προσπάθησαν να δώσουν νέα ώθηση στις πανεπιστημιακές μαθηματικές σπουδές στην Ελλάδα, καθιερώνοντας πρωτοπόρες διαδικασίες στο πρόγραμμα σπουδών του. Για παράδειγμα, το Τμήμα Μαθηματικών

• Καθιέρωσε το σύστημα των εξαμήνων στο πρόγραμμα σπουδών του από το ακαδημαϊκό έτος 1978-1979, πολύ πριν αυτό καθιερωθεί από τον Νόμο Πλαίσιο του 1982 σε όλα τα Πανεπιστήμια της Ελλάδος.
• Έδωσε έμφαση στις πολλές επιλογές μαθημάτων από διάφορες περιοχές των Μαθηματικών και των συγχρόνων εφαρμογών τους, με αποτέλεσμα, το πρόγραμμα σπουδών του να είναι το πλέον ευέλικτο στην Ελλάδα.
• Συγκρότησε, πρώτο από όλα τα Τμήματα Μαθηματικών στην Ελλάδα, ήδη από το 1984, οργανωμένο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών που οδηγούσε σε Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης και Διδακτορικό.
• Ξεκίνησε από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του και συνεχίζει σταθερά τον θεσμό των σεμιναριακών διαλέξεων, τις οποίες παρακολουθούν διδάσκοντες και μεταπτυχιακοί φοιτητές.
• Καθιέρωσε τον θεσμό της "πτυχιακής εργασίας", που δίνει τη δυνατότητα σε προπτυχιακούς φοιτητές να εμβαθύνουν σε κάποιο ειδικό θέμα, συχνά επιλεγμένο από τις εφαρμογές των Μαθηματικών, και να εμπεδώσουν γνώσεις, τις οποίες διδάχθηκαν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους
• Θέσπισε κατευθύνσεις σπουδών σε σύγχρονες περιοχές των μαθηματικών εφαρμογών και σε τεχνολογίες αιχμής.
• Εισήγαγε τη σύγχρονη τεχνολογία στην εκπαιδευτική διαδικασία, καθώς ήταν ένα από τα πρώτα Τμήματα στην Ελλάδα που καθιέρωσαν υποχρεωτικές ασκήσεις των φοιτητών στον υπολογιστή.

Προοπτική του Τμήματος

Το Τμήμα Μαθηματικών προσβλέπει στο μέλλον με αισιοδοξία. Σε μία περίοδο, που τα Ελληνικά Πανεπιστήμια δέχονται κριτική από διάφορες πλευρές και από πολλούς τίθεται υπό αμφισβήτηση ο ρόλος τους, το Τμήμα Μαθηματικών συνεχίζει σταθερά την ανοδική πορεία του, αφ' ενός, επιλέγοντας το επιστημονικό προσωπικό του με αυστηρά ακαδημαϊκά κριτήρια, έτσι ώστε να έχει μια πολύ ικανοποιητική παρουσία στο διεθνές μαθηματικό γίγνεσθαι και, αφ' ετέρου, δείχνοντας ιδιαίτερη ευαισθησία στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Για τους λόγους αυτούς, το 2000, επιτροπή εξωτερικών αξιολογητών, αποτελούμενη από διαπρεπείς μαθηματικούς Πανεπιστημίων του εξωτερικού, αξιολόγησε το Τμήμα πολύ θετικά, με ιδιαιτέρως κολακευτικά σχόλια, αναφέροντας -μεταξύ άλλων- ότι:

• Το Τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Κρήτης είναι ισχυρό στην έρευνα και αφιερωμένο στη διδασκαλία.
• Το διδακτικό προσωπικό είναι αφιερωμένο στην έρευνα και ισχυρό στις επιτεύξεις του. Οι ερευνητικές δραστηριότητές του είναι υψηλού επιπέδου. Ένα μεγάλο ποσοστό διακρίνεται διεθνώς και αυτό είναι αξιοσημείωτο και ισχυρό χαρακτηριστικό για ένα σχετικά μικρό και νεανικό Τμήμα.
• Το προπτυχιακό πρόγραμμα είναι ισχυρό, πλούσιο και επιτρέπει στον ενδιαφερόμενο φοιτητή να αποκτήσει μια πρώτης τάξης μαθηματική εκπαίδευση. Οι φοιτητές δήλωσαν γενικά ευχαριστημένοι με την εμπειρία τους στο Ηράκλειο και ανέφεραν ειδικότερα ότι η διδασκαλία είναι υψηλής ποιότητας και οι καθηγητές τους είναι φιλικοί και προσιτοί.

Πολύ θετικά, επίσης, αποτιμήθηκε η αποφασιστική συμβολή του Τμήματος στη δημιουργία του Τμήματος Εφαρμοσμένων Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, με έμφαση σε νέες και υψηλής προτεραιότητας για τις κοινωνικές ανάγκες μαθηματικές εφαρμογές. (Για να δείτε το πλήρες κείμενο αξιολόγησης πατήστε εδώ.)

• Μία επιπρόσθετη ευρωπαϊκή διάκριση για το Τμήμα Μαθηματικών, η οποία αφορά στην εν γένει προσφορά του στην έρευνα (για τα έτη 1997-2004), προήλθε ύστερα από μια στατιστική μελέτη πραγματοποιηθείσα από το Centre for Higher Education Development (CHE) [που είναι ένα Γερμανικό Κέντρο Μελετών για την ανάπτυξη της Ανώτατης Παιδείας]. Τα αποτελέσματά της δημοσιεύθηκαν τον Δεκέμβριο του 2007. Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε εδώ.
• Εν πολλοίς θετική υπήρξε και η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης του Τμήματος [από ομάδα μελών ΔΕΠ αυτού] τον Δεκέμβριο του 2009. 

Έτσι, το Τμήμα Μαθηματικών, έχοντας τη γενική αποδοχή και ενθάρρυνση, είναι αποφασισμένο να συνεχίσει την παροχή προπτυχιακής και μεταπτυχιακής εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας και τη συμβολή του στη σύγχρονη μαθηματική έρευνα, δραστηριότητες, που το έχουν καθιερώσει στον διεθνή ακαδημαϊκό χώρο.